Hoe gaat het nu met Unitas, en zitten ze nou op de berg of niet? Het zijn vragen die we regelmatig krijgen. Daarom hier een overzicht over Unitas en huisvesting. En het laatste nieuws: een poppodium in het voormalige postkantoor op het Plantsoen in combinatie met Unitas zit er ook al niet in.
Unitas nu
Unitas heeft op dit moment ongeveer 280 leden. In de vereniging staat gezelligheid centraal. Wekelijks zijn er ledenborrels en andere activiteiten, eens per maand is er een ledendisco en regelmatig ook een open feest. Op deze open feesten is iedereen vanaf 16 jaar welkom.
Ledenavonden en festiviteiten vinden op wisselende locaties in Wageningen plaats – en soms daarbuiten, bij een gala of bijvoorbeeld op een boot op de Rijn.
Het postadres van Unitas is gewoon de Generaal Foulkesweg 74, de sociëteit op de berg. Maar de vereniging mag er alleen kantoor houden, vergaderen en activiteiten voorbereiden. Feestjes geven kan niet omdat het pand niet aan de laatste brandweereisen voldoet; onder meer omdat die eens in de paar jaar veranderen. Andere vergunningen (horeca, geluid) zijn inmiddels weer aangevraagd, maar zolang het pand niet aan de brandweereisen voldoet, zijn activiteiten met meer dan vijftig personen niet toegestaan.
Hoe is dit huisvestingsprobleem ontstaan?
Daarin spelen drie factoren een rol.
- Ontwikkelingen Groot Hinkeloord en de Dreijen
- Interne discussie over activiteitencentrum vs gezelligheidsvereniging
- Financiële problemen.
Ad 1. Groot Hinkeloord en de Dreijen
Begin 2004 stelt Unitas een commissie in die gaat onderzoeken of Unitas op de GF74 kan blijven zitten en of het gebouw nog wel voldoet. Aanleiding zijn de veranderingen in de directe omgeving van Unitas. WUR verkoopt landgoed Groot Hinkeloord aan een projectontwikkelaar die het terrein herinricht en appartementen bouwt. Ook is WUR bezig de Dreijen te verlaten, en zijn er plannen om er daarna woningen te bouwen. De vraag is of Unitas dan nog wel op de juiste plek zit. De Locacie, zoals de commissie heet, gaat op zoek naar alternatieve locaties.
Ad 2. Interne discussie
De vereniging is in die jaren ook intern verdeeld over de koers: ontwikkeling richting activiteitencentrum met vrijwilligers, of een ledenvereniging met jaarclubs.
Ad 3. Financiële problemen
In 2008 komen daar financiële problemen bij. Zo erg, dat in 2009, vlak voor de zomer, een faillissement dreigt. Met vereende krachten weten we dat af te wenden. Unitas kan al langer de huur niet meer betalen, laat staan de bijkomende kosten. Om schoon schip te kunnen maken en te werken aan een nieuwe toekomst beëindigen we het huurcontract en vertrekt Unitas van de berg. Een bedrijfsplan dat binnen enkele maanden tot stand komt wijst Unitas de weg uit de crisis. Als EF regelen we tijdelijke bewoners (SLAK, verhuur van atelierruimte) voor het pand om in de tussentijd de doorlopende lasten nog enigszins te dekken en omdat we leegstand maatschappelijk niet aanvaardbaar vinden.
Verkoop
Een jaar later verzoekt de Unitas-alv het EF om de sociëteit te koop te zetten, om daarmee de aankoop van een andere, kleinere en goedkopere locatie mogelijk te maken. Unitas richt de commissie Plexus op voor onderzoek naar een nieuwe locatie en wat daar allemaal bij komt kijken. Tussen deze commissie en het EF is regelmatig contact.
Dansschool
In 2011 komt er een nieuwe locatie in beeld: dansschool Arntz in de Nude, inmiddels een voormalige dansschool en partycentrum. Het EF tekent een koopcontract onder voorbehoud van financiering en van het verkrijgen van de benodigde vergunningen voor Unitas. In afwachting daarvan huurt Unitas het pand al van de dansschooleigenaar. Na ruim twee jaar procederen blijken de vergunningen niet rond te gaan komen en ketst de koop af.
Door de vastgoedcrisis in combinatie met restricties aan het aantal te bouwen woningen in Wageningen, is ons pand op de Generaal Foulkesweg ook nog niet verkocht. In de zoektocht naar een nieuwe locatie, komt voor Unitas het oude pand op de berg weer in beeld. Het voldoet aan de eisenlijst die is opgesteld en problemen met het bestemmingsplan zijn niet te verwachten. En zo verhuist Unitas in 2015 weer naar de berg. Aan het pand was echter al die jaren geen onderhoud meer gepleegd, omdat de verwachting was dat na verkoop het pand zou worden gesloopt. Bovendien waren ondertussen de brandveiligheidseisen en horecawetgeving weer veranderd.
Onderzoek naar renovatie
In 2016 laten we daarop een inventarisatie van de staat van onderhoud uitvoeren. Plus een raming van de kosten om het pand weer op niveau te krijgen. We moeten concluderen dat renovatie van het gehele pand a) te duur wordt (te hoge kapitaalslaten opleveren) en b) niet een gebouw gaat opleveren dat intensief gebruikt kan worden. De grote zaal en het podium blijven te laag naar de huidige maatstaven en de indeling is slecht geschikt voor het delen van het gebouw met andere partijen.
Daarop zijn diverse varianten van renovatie, sloop en nieuwbouw doorgerekend. We moeten op basis van deze grondige studie als EF en Unitas echter gezamenlijk concluderen dat de meeste opties buiten ons bereik liggen. De goedkoopste optie (kosten ruim een half miljoen) betekent het halve gebouw slopen (grote zaal, keuken, kelder) en het overblijvende deel renoveren. Dat is groot genoeg voor het huidige Unitas. Maar ook die optie betekent dat Unitas veel meer huur moet gaan betalen dan ze denkt op te kunnen brengen – huur die nodig is om de kapitaalslasten te dekken. We kunnen het namelijk niet uit eigen middelen financieren. De vrijkomende ruimte op het terrein is overigens wel groot genoeg voor een nieuwe, zelfstandige muziekzaal/popzaal, blijkt uit de studie. Een zaal waar in Wageningen ook absoluut behoefte aan is. Maar ja, wie gaat hem bouwen?
Postkantoor
In 2017 leidden gesprekken over de oprichting van een poppodium in Wageningen tot een haalbaarheidsstudie naar een poppodium in het voormalige postkantoor aan het Plantsoen, in combinatie met een eigen ruimte voor Unitas en mogelijk andere organisaties of functies. Het oude postkantoor staat al jaren leeg en is vanwege de ligging in het centrum, tegenover de Junushoff, een prachtige plek om iets toe te gaan voegen aan het uitgaansleven, jongerencultuur en muzikale leven in Wageningen. De gemeente maakt de haalbaarheidsstudie mogelijk.
In april 2018 is het rapport klaar. Het bureau dat de studie uitvoert ziet alleen kansen voor een professioneel podium met een vaste staf, wat betekent dat het afhankelijk wordt van een forse structurele subsidie (3 tot 4 ton per jaar). Dat maakt deelname ook voor EF/Unitas een groot risico, dat we niet willen nemen, wat we inmiddels ook hebben laten weten aan de gemeente. Een variant die recht doet aan de organisatiekracht, creativiteit en energie in Wageningen (waaronder die van Unitas), met een beheerder, heeft het bureau niet willen uitwerken.
En nu?
Ja dat vragen wij ons ook af. Unitas zoekt naar een andere locatie waar ze zowel met bestuur als activiteiten terecht kan, wij doen onderwijl een laatste poging om de verbouwing van de Generaal Foulkesweg gefinancierd te krijgen. Heeft u ervaring met dit soort situaties? Wilt u meer weten, heeft u een suggestie voor ons? Kunt u iets voor Unitas betekenen?
We horen het graag.
